«دولت وفاق» به چه معناست؟

به گزارش قاصدک شرق؛ دکتر سعید عبدالملکی دزر تحلیلی اختصاصی بیان کرد؛ عنوان دولت وفاق با توجه به جدید بودن و غیرمنتظره بودن آن موجب برداشت‌ها و قرائت‌های گوناگونی در سپهر سیاسی کشور شده است به‌گونه‌ای که هرکسی از ظن خود سخنی پیرامون آن بر زبان جاری می‌کند. در این یادداشت تلاش شده است سه نوع از این قرائت‌ها که در ادبیات سیاسی و اجتماعی نخبگان قدرت و طرفدارانشان پررنگ‌تر است تحلیل شود:

۱.گاوبندی ذینفعان: در این نوع قرائت افراد ذی‌نفع و دارای نفوذ به دنبال رسیدن به اهداف و اغراض خود هستند. منافع ملی در اولویت آنان نیست. نه‌تنها برنامه‌ای برای حل مشکلات کشور ندارند بلکه حتی به اجرای سیاست‌های کلی و برنامه‌های پیشرفت نیز اعتقادی ندارند و معتقد به فعالیت حداقلی و تبلیغات حداکثری هستند. یعنی رو آوردن به کارهای نمایشی و ادای پهلوان‌پنبه‌ها را درآوردن! افرادی که به این نوع وفاق تمایل دارند در پی گاوبندی با افراد، جریانات و گروه‌های مختلف سیاسی هستند و مهم این است که هم‌گروهی‌های ذی‌نفع به قدرت و ثروت برسند.

۲.اصلاحات عمیق: این قرائت معتقد است تمام افراد و گروه‌های سیاسی و حاکمیت اجازه دهند تا دولت جدید پروژه‌ی مدرنیزاسیون ناتمام اصلاح‌طلبان را به نتیجه برساند و با به‌کارگیری الگوهایی از خارج به‌خصوص الگوی «عدالت و توسعه» ترکیه و هویت بخشی به پزشکیان در نقش آتاتورک و یا تورگوت اوزال بسترهای لازم را برای عبور از جمهوری اسلامی و ایجاد جمهوری سکولار ـ دموکراتیک فراهم کند.اصلاح‌طلبان رادیکال به رهبری خاتمی پیگیر این نوع از الگوی وفاق هستند. بی‌نتیجه ماندن کنش‌های آن‌ها در اغتشاشات ۱۴۰۱ موجب تلاش آنان برای روزنه گشایی شد که این روزنه با پیروزی پزشکیان در انتخابات گشوده شد و اکنون خواهان تبدیل این روزنه به پنجره و سپس دروازه هستند چراکه فکر می‌کنند پیروزی پزشکیان با حمایت و تلاش آن‌ها رخ‌داده است و در تلاش برای چیدن مهره‌های خود در لایه حاکمیتی هستند تا بانفوذ آرام و تدریجی در این لایه( فتح سنگر به سنگر؛ ریاست جمهوری، شورای شهر، مجلس شورا، مجلس خبرگان و ریاست جمهوری بعدی) شکل‌دهی به جمهوری سکولار و براندازی جمهوری اسلامی تا سال ۱۴۰۷ را رقم بزنند. اولین اقدام عملی آنان ترویج آزادی‌های اجتماعی و محدود کردن نقش دین در جامعه و سرکوب نهادهای مذهبی و ایدئولوژیک است که با سخنرانی پناهیان در مشهد و درخواست تعطیلی روزنامه کیهان استارت آن زده شد.

۳.پارادایم امیرکبیر ـ رئیسی: در این الگو، دولت وفاق یعنی گرد هم آمدن تمام نیروهایی که به مبانی نظام جمهوری اسلامی وفادارند و اعتقاد راسخ دارند و فعالیت آن‌ها ناظر به کار جهادی و تلاش برای حل مشکلات مردم در چارچوب سیاست‌های کلان است که دکتر پزشکیان به رهبر انقلاب قول این نوع وفاق را داده است و اکثر وزرا تابع سیاست‌های کلی هستند به همین دلیل تمام نهادهای حاکمیتی که دغدغه حل مشکلات کشور را دارند به‌عنوان یار کمکی دولت اعلام آمادگی کرده‌اند و به نظر می‌رسد رأی اعتماد مجلس به تمام اعضای کابینه به این دلیل بوده است و در این چارچوب قابل‌بررسی است. الگوی نظری و عملی این قرائت از وفاق، مدل حکمرانی دوران سه ساله امیرکبیر و شهید رییسی است.

نتیجه: بررسی شرایط کشور از ابتدای شکل‌گیری دولت چهاردهم تاکنون نشان می‌دهد که دولت وفاق ترکیبی از سه قرائت مذکور باشد با این تفاوت که پارادایم سوم غالب است که باید تلاش شود این پارادایم پررنگ‌تر شود که درنهایت برآیند و خروجی این دولت حل مشکلات معیشتی مردم و تقویت نظام و انقلاب اسلامی باشد. اساساً کیش شخصیت دکتر پزشکیان نشان می‌دهد که ایشان ظرفیت پوشش دادن هر سه حالت را دارد و اگر الگوی سوم تقویت نشود و دولت به حال خود رها شود بیم آن می‌رود که دولت به آغوش دو الگوی دیگر بغلتد و مصادره شود. چراکه جریان اصلاح‌طلب از رادیکالیسم و براندازی آنی و کوتاه‌مدت به چشم‌انداز بلندمدت و پراگماتیسم و عقلانیت روی آورده است. هرچند تحقق این رؤیا بعید به نظر می‌رسد چراکه تجربه ۴۶ سال گذشته نشان می‌دهد از هیچ‌کدام از ارزش‌ها و آرمان‌ها عدول نشده است و صرفاً در مقاطعی کانال‌های تخلیه فشار گشوده شده است و جریانات معاند و بدعت‌گذار همچون گذشته به‌مانند کشتی تایتانیک به صخره برخورد می‌کنند و متلاشی می‌شوند. لیکن هزینه و وقت‌کشی که این الگو برای کشور ایجاد می‌کند تا چندین سال روند پیشرفت و توسعه کشور را به عقب می‌راند.